(ε)δώ

τοπ. επίρρ.

1. (για στάση και κίνηση) στο μέρος όπου βρισκόμαστε ή για το οποίο γίνεται λόγος: Έλα πιο εδώ. – Μένω εδώ τρία χρόνια.

2. (για καταστάσεις, γεγονότα, ενέργειες) αντί για τύπους της δεικτ. αντων. αυτός: Συμφωνήσαμε σε όλα, αλλά εδώ διαφωνήσαμε (σ’ αυτό).

3. με την πρόθ. από (απ' εδώ ή από δω) για δήλωση του: από το μέρος αυτό ή από το σημείο αυτό (χρονικά): Φύγε από δω. – Απ' εδώ τώρα αρχίζει το πιο ενδιαφέρον μέρος της ιστορίας.

4. με την ίδια πρόθ. από και με όνομα που δηλώνει πρόσωπο ισοδυναμεί με τη δεικτ. αντων. αυτός: Ο κύριος απ' εδώ είναι δικαστικός (ο κύριος αυτός...).

5. με τη δεικτ. αντων. αυτός επιτείνεται το δείξιμο προσώπων και πραγμάτων που είναι παρόντα: Αυτός εδώ τα φταίει όλα.

6. με τις πρόθ. μέχρι(ς), έως, ως, ίσαμε (σε χρον. ή τοπ. σημασία) για δήλωση επακριβούς καθορισμού: Ως εδώ θα διαβάσετε. – Ως εδώ καλά συζητούσαμε.

7. σε σύνθεση με το επίρρ. έξω (όξω) και την πρόθ. από ως ουσ., εξαποδώ ή οξαποδώ, ο και εξαποδός ή οξαποδός, ο ο διάβολος, ο σατανάς.

8. σε σύνθεση με τα μόρια δα, να (εδωδά, εδωνά) και με τα τοπ. επιρ. πάνω, κάτω, πέρα, χάμου (εδωπάνω, εδωκάτω, εδωπέρα, εδωχάμου) συντελεί στον καθορισμό με ακρίβεια του τόπου ή του σημείου: Εδωπέρα θα σταματήσουμε. – Εδωδά με πονάει.

9. σε σύνθεση με τα μόρια -θε(ς) και -θενε(ς) (εδώθε(ς) και εδώθενε(ς)), από εδώ: Έφυγε εδώθε πριν από λίγο.